Vize başvurusu… Kulağa bir prosedür gibi geliyor, değil mi? Soğuk bir odada uzayıp giden belge listeleri, sıralar, mühürler... Fakat işin içine girdiğinizde, yani gerçekten bir ülkenin kapısını çalmak için belge hazırlamaya başladığınızda, bu aşama yalnızca evrak toplamakla sınırlı kalmaz. Her dosya, bir hikâyenin ilk sayfasıdır aslında. Özlemin, iş fırsatının, kültürel bir gezinin ya da belki sade “biraz nefes alma” isteğinin sessizce anlatıldığı sayfalar...
Özellikle Bulgaristan, Türkiye’ye hem coğrafi hem de tarihsel olarak bu kadar yakınken, vize başvurusu süreci insanları bir çeşit çelişkiye sürükler: “Bu kadar yakına gitmek bu kadar uzak mı olmalı?” diye düşünür birçok başvuru sahibi. Buna karşın sınırlar; sade haritalarda değil, masaların üstündeki evraklarda da çizilir. Ve o sınırları aşmak için bazı belgeler bir anahtar gibi işlev görür. Hangi belgeler mi?
Anlatacağım. Ama yalnız bir liste değil bu; her belgenin ardında yatan anlamı, halk arasında nasıl anlaşıldığını, sürecin nerede kolaylaşıp nerede can sıktığını, gerektiğinde “işte bu tam da başıma gelmişti” dedirten anekdotları da paylaşacağım. Zira bilgi kuru bir taslak olmamalı; yaşanmışlıkla ıslatılmış bir harita gibi olmalı elinizde.
Mesela “seyahat sağlık sigortası” (yani başına bir şey gelirse, seni tedavi ettirecek olan o meşhur kağıt) çoğu zaman basitçe geçilir, ama eksik olduğunda kapıdan döndürür insanı. Ya da “davetiye” (bir Bulgar vatandaşı seni davet ediyorsa hazırlanması gereken belge) bazen bir mektupla başlayan dostluğun resmi hale gelmiş hâlidir. Her biri hem basit hem karmaşık.
Bu yazıda, tek “ne gerekiyor” değil, aynı anda “neden gerekiyor”, “ne zaman lazım olur” ve “neye dikkat edilmeli” gibi sorulara da eğileceğiz. Çünkü bir bavul dolusu niyetin arkasında, birkaç sayfalık dikkat yatıyor.
Vize başvurusu, aslında bir yolculuk öncesi içsel hazırlığın evrakla buluşmuş hâlidir. Ve evet, o belgeler bazen bir damla mürekkep, bazen de bir pasaport sayfasının kenarındaki küçücük bir kaşe kadar önemlidir.
Bulgaristan vize başvurusu, yüzeyde yalnız bir evrak süreci gibi görünse de, altına inildiğinde her belgenin kendi içinde bir sınav olduğunu fark eder insan. İşte o sınavda geçer not alabilmek için, eksiksiz ve doğru hazırlanması gereken temel belgelerle başlıyoruz. Aşağıda her biri detaylıca açıklanmış olan başlıklar, başvurunuzun temel direkleri gibidir biri eksikse, yapı sarsılır.
Bir pasaport, yalnız bir kimlik değil; uluslararası bir geçiş iznidir. Bulgaristan konsoloslukları pasaport konusunda oldukça net: En az 3 ay geçerlilik süresi olmalı, son 10 yıl içinde düzenlenmiş olmalı ve içinde en az iki boş vize sayfası bulunmalı. Bu maddeleri sağlıyor gibi görünse de birçok kişi başvurusunun reddedildiğini, tek pasaportun “eski” görünmesi nedeniyle öğrendi. Üzgün ama gerçek.
Fotoğraf kısmı ise daha teknik ama bir o kadar da tuzaklı. Genellikle istenen ölçü 35x45 mm ve arka fonun beyaz olması gerekiyor. Ama halk arasında "nüfus cüzdanı için çektirdiğim olur mu?" sorusu sık duyulur. Hayır, olmaz. Çünkü vize fotoğrafı, biyometrik kurallara göre çekilmeli, yüz ifadesi nötr olmalı, gözlük takılıysa camlar yansıma yapmamalı. Kısacası: sıradan bir vesikalık değil, uluslararası kurallara göre hazırlanmış, disiplinli bir yüz belgesidir.
“Bir form işte, ne kadar zor olabilir?” diyenlerin çoğu, o formun sonuna geldiğinde üç kez sil baştan yapmış olur. Çünkü bu form, tek sizin ad-soyad bilginizi değil, seyahat amacınızı, finansal durumunuzu, geçmiş seyahatlerinizi ve hatta dönüş niyetinizi sorgular. Eksik ya da çelişkili bilgi verildiğinde, başvurunun reddi sürpriz olmaz.
Önemli: Form Latince harflerle ve İngilizce ya da Bulgarca doldurulmalı. Elden yazı kabul edilmez, çevrimiçi sistem üzerinden ya da bilgisayar ortamında düzenlenmiş olması şart. “İmza atmayı unuttum” cümlesi ise, sık karşılaşılan ama can sıkıcı bir dikkatsizliktir. Formun sonunda yer alan imza alanı, başvurunun hukuken geçerlilik kazanması için zorunludur (hukuki deyimle: “taahhüt beyanı” yani senin, beyanlarının doğru olduğuna dair imzan).
Seyahat sigortası, kulağa “ek masraf” gibi gelse de aslında konsolosluk gözünde bu, sizin sorumluluğunuzu ve öngörünüzü temsil eder.
Bu bağlamda sigorta:
Halk arasında, bu belge “yolda başına bir şey gelirse hastane masrafını karşılar” şeklinde bilinir ki esasen doğrudur. Bununla birlikte bir tek hastane değil; tıbbi tahliye (ülkene geri gönderilme), acil bakım, ölüm hâlinde cenaze nakli gibi durumları da kapsar. Soğuk bir metin gibi görünse de aslında “sana bir şey olursa seni yalnız bırakmam” diyen bir garanti belgesidir bu.
Belki de en çok göz önünde bulundurulan, en çok da gözden kaçan kısımdır burası. Çünkü Bulgaristan Konsolosluğu, senin “dönmeye niyetli bir turist” olduğunu anlamak ister. Bunun en önemli göstergesi de maddi durumundur. Aşağıdaki belgeler istenebilir:
Buradaki amaç yalnızca “paran var mı?” değil, hem de “finansal geçmişin güven veriyor mu?” sorusunu yanıtlamak. Halk arasında bu belgeler “sana orada bakacak bir paran var mı?” gibi algılanır. Bu oldukça yerinde bir yorumdur.
Not: Hesap dökümünde yer alan bakiyenin belirli bir limiti yoktur, ama kişi başı günlük ortalama 50 Euro civarında bir miktar önerilir. Belgelerin banka kaşeli ve imzalı olması, dijital çıktılar yerine resmi belgelere öncelik verilmesi gerekir.
Bu belgeler, sizin seyahat planınızın ne kadar gerçekçi ve organize olduğunu gösterir. Kuru bir “gideceğim” sözü, bir uçak bileti kadar ikna edici değildir. Sunulması gereken belgeler şunlardır:
Birçok başvuru sahibi “daha kesinleşmedi, sonra alacağım” diyerek geçiştirir ama konsolosluk bu belgeleri önceden görmek ister. Bu belgeler, seyahatinizin varsayımsal değil, planlı olduğunu ortaya koyar. Halk arasında buna “önceden ayarladığını kanıtlamak” denir. Haklılar.
Bu belgeler, bir başvurunun iskeletidir. Her biri kendi içinde küçük ama etkili bir detay barındırır. Hepsi bir araya geldiğinde, Bulgaristan Konsolosluğu’na verdiğiniz mesaj şudur: “Hazırım. Planlıyım. Dürüstüm. Dönmeyi düşünüyorum.”
Belgelerin yalnızca “hangi kâğıtları vereceğiz” sorusundan ibaret olmadığını artık anladık. Fakat iş burada da bitmiyor; zira her seyahatin bir amacı vardır ve o amaç, vize türünü belirler. İşte tam bu noktada belgeler de değişmeye, çeşitlenmeye başlar. Bulgaristan Konsolosluğu’nun gözünden bakarsak; bir turistin, bir öğrencinin ya da bir iş insanının ihtiyaçları farklıdır ve bu farklılık, talep edilen evraklara doğrudan yansır.
Bu başlık altında, en çok başvurulan vize türlerine göre gereken belgeleri ele alacağız. Her biri kendi dünyasında ayrı kurallarla çalışan kapılar gibi… Hadi birlikte anahtarları inceleyelim.
Turistik vize, adı üzerinde: gezmek, görmek, biraz nefes almak için alınır. Lakin konsolosluk bu niyeti kağıtla ispatlamanızı ister. “Tatile çıkıyorum” demek yeterli değildir; bu niyetin altı doldurulmalı. İşte gereken temel belgeler:
O vakit, halk arasında bu nasıl bilinir? Genellikle “seyahat planın var mı, paran yeter mi, dönmeyi düşünüyor musun?” üçgeni üzerinden değerlendirilir. Ve doğru da bir yaklaşımdır.
Turistik vize için önemli not: Eğer sizi davet eden biri yoksa, tüm plan sizin organizasyonunuzda olmalı. Her ayrıntı belgelenmiş olmalı. Çünkü “ben oraya gideceğim” değil, “oraya nasıl gideceğim, nerede kalacağım ve geri nasıl döneceğim” net biçimde anlatılmalı.
Ticaret, belgelerle konuşan bir dünyadır. İşte bu sebeple, Bulgaristan'a iş görüşmesi, fuar katılımı ya da ticari temas amacıyla gitmek isteyenlerin başvurması gereken vize türü “ticari vize”dir.
Bu vize türünde olmazsa olmaz belge, Bulgaristan'daki firmanın size gönderdiği resmi davet mektubudur. Bu belge, şirketin antetli kağıdında olmalı, imzalı ve kaşeli olmalı ve ziyaretin amacı, süresi, kim tarafından karşılanacağı net biçimde yazılmalıdır.
Gereken belgeler:
Halk arasında bu vize türü “iş gezisi vizesi” olarak bilinir. Lakin unutulmamalıdır ki iş gezisi bile olsa, belgeler eksiksiz değilse ticaretin dili bile kapıyı açamaz.
Bulgaristan'da eğitim görmek isteyenler için işleyiş daha uzun soluklu, belgeler ise daha akademik niteliktedir. Bu vize türü genellikle uzun süreli (D tipi) vize kategorisindedir ve aşağıdaki belgeler talep edilir:
Buradaki mesele şudur: Konsolosluk, sizin gerçekten okuyacağınızdan ve orada kalış amacınızın yalnızca eğitim olduğundan emin olmak ister. Bununla birlikte maddi olarak eğitiminizin sürdürülebilir olduğunu görmek ister. Genç başvuru sahipleri için genellikle anne-baba sponsor olur ve bu sponsorluğun yazılı beyanla, hatta banka hesap dökümleriyle belgelenmesi gerekir.
Transit vize, çoğunlukla yolun kendisi bir hedef olduğunda gündeme gelir. Bulgaristan üzerinden başka bir ülkeye geçecekseniz bir örnek verelim Almanya’ya karayoluyla giderken Bulgaristan’dan geçiş yapmak için transit vizeye ihtiyacınız olur.
Gerekli belgeler:
Transit vize süreci kısa görünse de, konsolosluk “yalnızca geçeceğinizi” belgelemek ister. Yani Bulgaristan’a kalmak değil, uğrayıp devam etmek niyetindeyseniz, bu niyeti gösteren belgelerle başvurmalısınız.
Her vize türü, farklı bir hikâyeye açılan kapıdır. Fakat kapılar yalnızca doğru anahtarla açılır. Unutulmamalı ki belgeler yalnızca bir gereklilik değil, sizin o ülkeye olan niyetinizin yazılı halidir. Gerçek, düzenli ve şeffaf niyetler, kağıt üzerinde daima daha güçlü görünür.
Vize başvurusu, yalnızca seyahat planınız değil, yaşam biçiminizin bir özeti gibidir. Konsolosluk, sizi yalnız pasaportunuzdan değil; hangi işi yaptığınızdan, ne kadar süredir çalıştığınızdan, kazancınızdan ve yaşam biçiminizden de tanımak ister. Çünkü mesleki durum, hem seyahatin finansal güvence boyutunu hem de geri dönüş niyetinizi gösteren güçlü bir ipucudur.
İşte bu vesileyle, her meslek grubuna özel olarak bazı ek belgeler talep edilir. Bir nevi, kendi hayatınızın profesyonel tanıklığını sunarsınız bu belgelerle. Aşağıda, en sık karşılaşılan mesleki statülere göre gereken belgeleri açıklıyoruz. Her biri, bir hayatın perde arkasını anlatan küçük ama etkili belgeler…
Eğer bir şirkette çalışıyorsanız, vize başvurunuzda hem kendi niyetinizi hem de şirketinizin sizi bu seyahat süresince desteklediğini göstermeniz gerekir. Bu, bir nevi işverenle birlikte verilen bir güven beyanıdır.
Gereken belgeler:
Bu belgelerle konsolosluğa şu mesaj verilir: “Ben aktif olarak çalışıyorum, seyahatim geçici ve iznim onaylandı. Geri döneceğim.” Halk arasında buna "izin kâğıdı" ya da "patron onayı" denir. Öyle ya, iş yeriniz sizi bırakmıyorsa seyahat edemezsiniz.
Kendi işinin patronu olanlar için durum biraz daha kurumsal görünmek zorundadır. Çünkü yalnız "ben iş yapıyorum" demek yetmez, bu işi belgelerle resmileştirmeniz gerekir. Konsolosluk, gerçekten bir işletme sahibi olduğunuzu ve faaliyetlerinizin sürdüğünü görmek ister.
Gereken belgeler:
Halk arasında bu belgeler “şirket kağıtları” olarak adlandırılır. Buna karşın bunların her biri sizin işinizin ayakta olduğunu, gelirinizin devamlı olduğunu ve Bulgaristan dönüşü sizi bekleyen bir düzeniniz olduğunu kanıtlar.
Öğrenciler için yapılan başvurular genellikle aile desteklidir. Yani konsolosluk, hem öğrencinin gerçekten eğitim gördüğünü hem de geçimini sağlayacak bir sponsoru olup olmadığını sorgular. Bu durumda “öğrencilik” tek başına bir statü değil, hem de sorumluluğunuzu taşıyan bir çerçevedir.
Gereken belgeler:
Genç başvuru sahipleri arasında en sık yapılan hata, "öğrenciyim, neye gerek var ki?" yaklaşımıdır. Oysa ki konsolosluk şöyle düşünür: "Bu kişi gelir üretmiyor, öyleyse kim karşılayacak bu seyahati?" İşte o “kim?” sorusunun cevabı evraklarla net verilmelidir.
Emekli olmak, çalışmıyor olsanız da düzenli gelir sahibi olduğunuzu gösterir. Konsolosluk açısından bu güven verici bir durumdur. Çünkü emekliler hem sosyal güvenlik sistemine bağlıdır hem de yaşamlarının düzenli olduğu varsayılır.
Gereken belgeler:
Halk arasında buna “emekli kağıdı” denir. Ama konsolosluğun gözünde bu belge, sizin artık aktif bir çalışan olmasanız da devlet tarafından desteklendiğinizi gösteren bir tür finansal garanti niteliğindedir.
Ev hanımları için başvurularda en çok göz ardı edilen şey, finansal destek göstergesidir. Çünkü ev hanımı olmak, sistemde gelir üretmeyen bir birey olmanız anlamına gelir. Bu durumda tıpkı öğrencilerde olduğu gibi bir sponsorun varlığı gerekir.
Gereken belgeler:
Ev hanımları genellikle "eşim çalışıyor, sorun olmaz" düşüncesine sahiptir. Bununla birlikte bu bilginin belgelenmesi, yalnızca sözle değil, resmi evraklarla kanıtlanması zorunludur. Konsolosluk bu belgelerle şunu görmek ister: “Seyahat masraflarını üstlenecek biri var ve bu kişiyle gerçek, belgelenmiş bir bağınız var.”
Her meslek grubu, kendi dünyasında bir yolculuğa çıkıyor. Vize süreci de bu yolculuk öncesi yapılması gereken son hazırlık gibi. İşiniz ne olursa olsun, konsolosluk sizden yalnızca belgeleri değil, yaşam tarzınızı, düzeninizi ve sorumluluğunuzu da görmek ister. Ve bu, doğru belgelerle mümkün olur.
Bulgaristan vize başvurusu, ilk bakışta karmaşık bir evrak yığını gibi görünse de; aslında dikkatli bir planlamayla, her belgenin neden istendiğini anlayarak kolaylıkla yönetilebilir bir süreçtir. Her evrak, konsolosluğa sunulan bir güven mektubu gibidir seyahatinizin ciddiyetini, planlılığınızı ve geri dönüş niyetinizi sessizce anlatır.
Göz önünde bulundurun, bu işlem sırf belge toplamak değil; beraberinde kendinizi tanıtmak, hayatınızı belli sınırlar içinde belgelemek ve planlarınıza resmiyet kazandırmaktır.
Tüm belgeler eksiksizse, geriye tek valizinizi hazırlamak kalır. Yolunuz açık, başvurunuz sorunsuz olsun.
Bulgaristan vizesi almak için banka hesabımda ne kadar para olmalı?
Net bir alt sınır belirtilmese de, genellikle kişi başı günlük 50 Euro civarında bir bakiye yeterli kabul edilir. Bu, seyahatin tüm süresini karşılayacak düzeyde olmalıdır.
Vize başvurum reddedildi, tekrar ne zaman başvurabilirim?
Vize başvurunuz reddedildiğinde, size yazılı bir ret mektubu verilir. Bu mektupta gerekçeler belirtilir. Herhangi bir bekleme süresi zorunlu olmamakla birlikte, ret nedeni düzeltilmeden hemen başvuru yapılması önerilmez.
Örneğin:
Kısacası: Hatalar düzeltilmeden yeni başvuru yapılması genellikle sonuçsuz kalır. Dilerseniz idari itiraz hakkınızı da kullanabilirsiniz (hukuki adıyla “itiraz dilekçesi” ile başvuru).
Bulgaristan vizesi kaç günde çıkar?
Genel olarak işlem süresi başvuru merkezine ve başvuru yoğunluğuna bağlı olmakla birlikte, ortalama sonuçlanma süresi 7 ila 15 iş günü arasında değişir. Resmi tatiller, yoğun dönemler (yaz sezonu, yılbaşı öncesi) süreci uzatabilir.
İpucu: Uçak bileti ve otel rezervasyonlarınızı başvuru öncesi iptal edilebilir olarak almak faydalı olur. Vize çıkmadan kesinleşmiş ödeme yapmak risklidir.
Davetiye ile yapılan başvurularda nelere dikkat edilmeli?
Eğer Bulgaristan’daki bir tanıdığınızdan davet mektubu alacaksanız, bu mektup şu özellikleri taşımalıdır:
Ayrıca, davet eden kişi Bulgaristan vatandaşı ya da oturum sahibi olmalıdır. Bu belge, halk arasında “gurbetteki akrabadan kağıt alma” olarak bilinir, ama resmi yönü son derece ciddidir.
Bulgaristan vizesi için davetiye mektubu zorunlu mu?
Hayır, davetiye mektubu yalnızca aile ziyareti veya özel davetli olduğunuz durumlarda gereklidir. Turistik ve ticari vizelerde otel rezervasyonu veya şirket daveti yeterlidir.
Faydalı Kaynaklar
Bulgaristan Cumhuriyeti Türkiye Büyükelçiliği (Resmî Web Sitesi)
https://www.mfa.bg/en/embassies/turkey
Resmî konsolosluk duyuruları, vize türleri, başvuru belgeleri ve iletişim bilgileri doğrudan kaynağından sunulur. En güncel, resmi bilgiyi buradan almak mümkündür.
VFS Global – Bulgaristan Vize Başvuru Merkezi Türkiye Sayfası
https://visa.vfsglobal.com/tur/en/bgr
Bulgaristan için vize başvurularını yöneten yetkili kuruluştur. Randevu alma, belge listeleri, vize ücretleri ve işlem süreciyle ilgili pratik bilgiler içerir. Başvuru sürecinin uygulama aşamasına dair en doğru kaynaklardan biridir.
Avrupa Birliği Göç ve İçişleri Resmî Sayfası (Bulgaristan’ın Vize Politikası ile İlgili Bölüm)
https://home-affairs.ec.europa.eu
AB içindeki Bulgaristan’ın sınır politikası, Schengen dışı uygulamaları ve göç düzenlemeleri hakkında geniş kapsamlı bilgi sağlar. Akademik, hukuki ya da araştırma temelli ihtiyaçlar için idealdir.