Tarih boyunca Roma amfi tiyatrolarının yankılandığı, Osmanlı'nın taş işçiliğiyle örülü evlerinin gölgesinde zamanın ağır ağır aktığı Plovdiv, bugün yalnızca bir kültür mirası değil; aynı anda hukukun yaşayan bir sahnesi. Burada adalet arayışı, bazen daracık bir ofis kapısında başlar; bazen de bir kahve eşliğinde yapılan sakince konuşmalarla... Ama her daim karmaşıktır. Çünkü insan karmaşıktır, hak daha da öyle.
Plovdiv’de avukatlık hizmeti almak, basitçe “bir davaya vekil bulmak”tan öte bir eylemdir. Bir avukata başvurmak, aslında yaşanmışlıkların ve beklentilerin hukuk diliyle tercümesini istemektir. O halde bu tercüme herkes için aynı mı olur? Elbette hayır. Tıpkı bir şiiri herkesin farklı okuması gibi, her dava da kendi ruhunu taşır.
Bu yazıda:
Düşünün, kendini hiç bilmediğin bir ülkede, yabancı bir dilde, karmaşık bir belgeler yığınıyla boğuşurken bulduğunda... yanındaki kişinin tek bir hukukçu değil, bunun yanı sıra bir rehber, bir çevirmen, bazen de bir dost olmasını istemez misin?
İşte Plovdiv’de avukatlık tam olarak bu dengeyi kurmakla ilgilidir: Yasal prosedürleri (seyir içinde belirli adımların takip edildiği resmi yollar) yönetirken, insanı da unutmadan yürümek.
Bir şehirde avukatlık hizmetlerini anlamak, aslında o şehrin adaletle olan ilişkisini de okumak gibidir. Plovdiv’de bu ilişki hem kadim hem de dönüşüme açıktır. Hukuki danışmanlıktan dava takibine, sözleşme hazırlığından uluslararası anlaşmazlıkların çözümüne kadar uzanan geniş bir yelpazede avukatlık hizmetleri sunulmaktadır. Lakin her bir alanın, kendi içinde bambaşka bir dili ve ritmi vardır.
Bazı davalar vardır ki hızlıca ilerler; taraflar uzlaşır, işlem sona erer. Fakat bazıları yıllara yayılır, duygulara, hayatlara dokunur. Bundan ötürü, bir avukattan alınacak hizmet yalnızca belgelerin hazırlanması değil; aynı anda o belgenin arkasındaki hikâyenin doğru anlaşılmasıdır.
Plovdiv’de hizmet veren avukatların en çok faaliyet gösterdiği dört temel alan bulunmaktadır:
Ceza yargılaması terimi halk arasında genellikle “mahkemelik olmak” ya da “hapse girme riski” şeklinde algılanır. Ama işin içinde yalnızca ceza değil, kişinin itibarı ve psikolojik bütünlüğü de yer alır.
“Velayet davası” gibi terimler halk arasında çoğunlukla “çocuğu kim alacak” biçiminde konuşulur; fakat hukuki olarak bu, çocuğun üstün yararının değerlendirilmesi anlamına gelir.
Uygulamada öne çıkanlar:
“Tahkim” kelimesi halk arasında genellikle “uzlaşma” sanılır. Oysa teknik anlamda, mahkemeye gitmeden bir özel hakem heyetiyle sorunu çözme yöntemidir.
Avukatın rolü burada farklıdır; Devlete karşı bireyin hakkını savunmak.
“İptal davası” halk arasında genellikle “bir şeyin bozulması” olarak algılanır, bununla birlikte bu hukuki olarak kamu kurumlarının verdiği kararların yargı yoluyla geçersiz kılınması demektir.
Göç, tarih boyunca insanların hem arzularıyla hem zorunluluklarıyla şekillenen bir yolculuk olmuştur. Bu yolculuk bazen hayalleri gerçekleştirme arzusuyla, bazen de yeni bir başlangıç zorunluluğuyla başlar. Plovdiv, özellikle son yıllarda Türk vatandaşlarının hem bireysel hem ticari yaşamlarında önemli bir tercih noktası hâline gelmiştir. Ama her yeni başlangıç, beraberinde bazı hukuki adımları da getirir.
Plovdiv’de faaliyet gösteren hukuk büroları, Türk vatandaşlarına özgü sorunları ve ihtiyaçları bilen, Türkçe dilinde destek verebilen avukatlar aracılığıyla hizmet sunmaktadır. Bu, hem iletişim kazalarının önüne geçilmesini sağlar hem de sürecin daha insani ve güvenli ilerlemesini mümkün kılar.
Başvuru sürecinde sık karşılaşılanlar:
Burada bir avukatın katkısı yalnızca belge toplamakla sınırlı değildir. Doğru kategoriye başvuru yapılması, başvurunun nedenleriyle uyumlu gerekçelendirme ve gerektiğinde itiraz hakkının kullanılması gibi kritik adımlar, deneyimli bir hukukçu desteği ile çok daha sağlıklı atılır.
“Çifte vatandaşlık” terimi halk arasında yaygın olarak “iki ülkeden de hak sahibi olmak” şeklinde bilinir; buna karşın her ülkenin bu konudaki yasal düzenlemesi farklıdır. Bulgaristan, bazı koşullarda çifte vatandaşlığı kabul etse de bu her başvuru için geçerli değildir.
Vatandaşlık başvurularında en çok karşılaşılan durumlar:
Bu noktada, sürecin yalnızca resmi değil, duygusal boyutu da önemlidir. Zira vatandaşlık almak, bazen bir aidiyet arayışı, bazen de bir geçmişin tamamlanma biçimidir.
Yaygın hizmet alanları:
“Şirket kurmak” halk arasında yalnızca ofis açmak ya da ticarete başlamak gibi algılansa da hukuki açıdan bu, bir tüzel kişilik yaratılması, yani şirketin devletten ayrı bir “kişi” olarak kabul edilmesi anlamına gelir.
Yeni bir ülkede hukuki bir problemle karşılaşmak, çoğu zaman insanın kendini dilsiz, yersiz, biraz da savunmasız hissetmesine neden olur. Hele ki konu bir belgeye imza atmak, bir dava dilekçesi hazırlamak ya da bir mahkeme salonuna adım atmaksa... Bu noktada seçeceğiniz avukat yalnızca bir hukuk temsilcisi değil, aynı anda sizin bu yeni düzende kendinizi ifade etmenize yardımcı olacak bir köprü, bir tercümandır.
Plovdiv’de avukat seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken bazı temel ama hayati kriterler vardır. Her biri, yalnızca sürecin sağlıklı ilerlemesini değil; bunun yanı sıra müvekkilin iç huzurunu da etkiler.
“Anladığını sandığınız bir sözleşme, aslında üzerinize büyük yükümlülükler getiriyor olabilir.”
Bu yüzden, dil bariyerini ciddiye almak gerekir. Avukatın, sürecin her adımını sadeleştirebilmesi ve açıklayabilmesi, yasal kazanım kadar önemlidir.
Örnek soru:
Bu sorular, size yalnızca cevap değil, avukatın yaklaşım biçimini ve güvenilirliğini de gösterir.
“Genel avukat” tabiri halk arasında “her davaya bakan avukat” anlamında kullanılır; bununla birlikte modern hukuk pratiğinde derinleşme esastır.
Örnek olarak; şirket kurmak isteyen bir yatırımcı, idare hukuku değil, ticaret hukuku alanında uzman bir avukatla çalışmalıdır.
Ne yazık ki bazı davalarda, müvekkil yalnızca duruşma günü bilgi alır. Oysa modern hukuk anlayışı, şeffaflık ve erişilebilirliği zorunlu kılar.
Hukukla ilk kez karşı karşıya kalan biri için süreçler, çoğu zaman soyut kavramlarla örülmüş, anlaşılması güç birer labirent gibi görünebilir. Hele ki yabancı bir ülkede, yabancı bir dille muhatap olunuyorsa…
Bu soru, girişimcilerin Plovdiv’deki ilk adımını belirleyecek temel sorulardan biridir. Şirket kurulum süresi; belgelerin eksiksiz hazırlanması, noter onayları, vergi numarası başvurusu ve ticaret siciline kayıt gibi birkaç aşamadan oluşur.
Genel olarak bir limitet şirketin (Bulgarca adıyla “OOD”) kurulumu şu şekilde işler:
Tüm bu işlemler eksiksiz belgelerle yürütüldüğünde genellikle 7 ila 10 iş günü içinde şirket kurulur. Fakat eksik ya da hatalı belge sunulması hâlinde işlem uzayabilir.
Şirket kurmak halk arasında çoğunlukla “ofis açmak” ya da “vergi numarası almak” gibi basit adımlarla eş tutulur. Bununla birlikte hukuken, bu evre bir tüzel kişilik yaratma sürecidir ve her adımda sorumluluk doğurur.
Plovdiv’de uzun süreli kalmak isteyen Türk vatandaşlarının en çok merak ettiği konulardan biri oturma izni sürecidir. Her ne kadar başvuru türüne göre (öğrenci, çalışma, aile birleşimi vb.) belgeler değişiklik gösterse de genel çerçevede talep edilen belgeler şu şekildedir:
“Oturma izni almak” çoğu zaman yalnızca pasaportla bir form doldurmak gibi görülür. Ama gerçek proses, kişinin ülkede kalış gerekçesini hem mantıklı hem de belgelerle ispatlamasını gerektirir.
Bir hukuk bürosuyla ilk kez iletişime geçmek, özellikle başka bir ülkedeyseniz, başlı başına tedirginlik yaratabilir. Soruların doğru anlaşılacağına dair duyulan şüphe, sürecin karmaşıklığı, belgelerin eksikliği derken kişi çoğu zaman süreci erteleme eğiliminde olur. Oysa bu adımı atmak, bazen çözümün ta kendisidir. Çünkü doğru bir danışmanlık hizmeti, yanlış atılacak adımların önüne geçerek sizi yalnızca zamandan değil, maddi ve manevi kayıplardan da korur.
Plovdiv’de faaliyet gösteren nitelikli hukuk büroları, tek dava süreçlerinde değil, danışmanlık alanında da ciddi bir profesyonellik sunmaktadır. İletişim süreci ise genellikle şu şekilde işlemektedir:
Bu ilk görüşme çoğu zaman ücretsiz ön bilgilendirme kapsamında değerlendirilir.
Yurt dışından gelen müvekkiller için görüntülü görüşmeler ve online evrak paylaşımı oldukça yaygınlaşmıştır. Bu sayede fiziki sınırlar, danışmanlık sürecine engel olmamaktadır.
Hukuken bu belgeye “vekâlet sözleşmesi” denir ve halk arasında genellikle “avukata yetki verme” olarak bilinir.
Tüm bu bilgiler, çoğu zaman telefon ya da e-posta yoluyla düzenli biçimde aktarılır. İyi bir hukuk bürosu, bir tek dava gününü değil; sürecin her adımını takip eden bir sorumluluk anlayışı taşır.
Unutulmamalıdır ki; avukata başvurmak bir zayıflık değil, haklarını koruma kararlılığıdır.
Avukatlık ücretleri, hizmetin türüne, sürecin zorluk derecesine ve davanın süresine göre değişkenlik gösterir. Bulgaristan’da avukatlık ücretleri genel olarak “Bulgaristan Barosu Asgari Ücret Tarifesi”ne dayanır. Buna karşın bu tarife, yalnızca alt sınırları belirler; her avukat, sunduğu hizmetin kapsamına göre kendi ücret politikasını belirleyebilir.
Örnek vermek istersek:
“Leva” Bulgaristan’ın resmi para birimidir. 1 leva yaklaşık olarak 0.50 euro civarındadır (kur değişkenlik gösterebilir).
Hayır, doğrudan geçerli değildir. Bulgaristan’da faaliyet gösteren bir avukat yalnızca Bulgar hukuk sistemi çerçevesinde hizmet verebilir. Türkiye'de geçerli olacak hukuki işlemler için Türkiye Barosu'na kayıtlı bir avukatın süreci yürütmesi gerekir. Ama bazı durumlarda Bulgaristan'daki avukat, Türk müvekkilinin vekâletiyle Türkiye’deki bir hukukçu ile iş birliği yaparak sürecin koordinasyonunu sağlayabilir.
Özellikle uluslararası boşanma, miras paylaşımı ya da ticari anlaşmazlıklarda bu tür iş birlikleri oldukça yaygındır.
Her noter işleminde avukat şart değildir, bununla birlikte birçok durumda avukatın varlığı büyük avantaj sağlar. Misal olarak:
Noter işlemleri teknik ve geri dönüşü zor adımlar içerdiğinden, özellikle yabancı uyruklu kişiler için bir avukat eşliğinde yürütülmesi önerilir.
Hayır, her dava için zorunlu değildir. Misal küçük çaplı idari başvurular ya da bazı bireysel talepler avukatsız da yapılabilir. Gelgelelim ceza davaları, aile hukuku işlemleri, sınır dışı itirazları ya da şirket kuruluşu gibi teknik bilgi gerektiren konularda bir avukat tutmak zorunlu olmasa da fiilen gereklilik hâline gelir.
Özellikle Bulgarcaya hâkim olmayan kişiler için, avukatsız işlem yapmak ciddi hak kayıplarına neden olabilir.
Bir avukata vekâlet vermek için aşağıdaki adımlar izlenir:
Vekâletname halk arasında “yetki belgesi” olarak bilinir. Buna karşın hukuki açıdan, kişinin bir başka kişiyi kendi adına işlem yapmaya yetkilendirmesidir.
Bu belge, davalarda temsil, vergi dairelerinde işlem, banka işlemleri ve şirket kuruluşu gibi pek çok alanda kullanılır.
Faydalı Kaynaklar
Bulgaristan Adalet Bakanlığı Resmi Web Sitesi
Bulgaristan’daki hukuki sistemin yapısı, mahkemelerin işleyişi, noterlik hizmetleri ve vatandaşlık başvurularına dair resmi bilgiler için başvurulabilecek birincil kaynaktır.
https://www.justice.government.bg
Bulgaristan Barolar Birliği (Supreme Bar Council of Bulgaria)
Bulgaristan’da faaliyet gösteren avukatlar hakkında bilgi almak, kayıtlı avukatları sorgulamak veya yasal temsilcilerle ilgili etik kuralları öğrenmek isteyenler için ideal bir kaynaktır.
Bulgaristan Göçmenlik İdaresi – Yabancılar Şubesi (Bulgaristan İçişleri Bakanlığı Göç Dairesi)
Oturma izni, ikamet izinleri, vize süreçleri ve yabancıların Bulgaristan’daki hak ve yükümlülüklerine dair resmi güncel bilgilere buradan ulaşılabilir.