Hayat bir yolculuksa, emeklilik durağı çoğu kişi için daha dingin, daha huzurlu bir liman arayışıdır.” İşte bu noktada Bulgaristan, emeklilerin hayallerine uzanan köprü gibi karşılarına çıkar. Hem Türkiye’ye yakınlığı hem yaşam maliyetlerinin Avrupa ortalamasına göre daha düşük olması, hem de kültürel yakınlık… Tüm bunlar birleştiğinde, Sofya’dan Varna’ya kadar uzanan şehirler emeklilere cazip bir seçenek sunar.
Peki bu yolculukta karşılaşacağınız “oturum izni” nedir? Hukuki dille ifade edilirse, oturum izni (bir ülkede yasal olarak uzun süre yaşama hakkı) emeklilerin Bulgaristan’da yerleşebilmesi için kapıyı açan altın anahtardır. Ancak günlük hayatta bunu basitçe şöyle düşünebilirsiniz. “Orada ev tutup, banka hesabı açıp, sağlık hizmetlerinden faydalanabilmek için resmi oturum hakkı almak gerekir.
Biraz rakamlarla konuşalım. Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine göre Bulgaristan, 2023 yılında Avrupa’da en düşük yaşam maliyetine sahip ilk 3 ülke arasında yer aldı. Bu durum, sabit emekli maaşıyla geçinen kişiler için büyük avantaj anlamına geliyor.
Birkaç nokta öne çıkıyor:
Türkiye’de emekli olup, ikinci bir hayat kurma hayali taşıyanlar için Bulgaristan, “batıya açılan en uygun kapı” rolünü üstleniyor. Ancak bu kapının kilidini açmak için belgeler, başvurular ve yasal süreçlerle tanışmak şart. O yüzden yazının ilerleyen bölümlerinde sürecin her adımını inceleyeceğiz.
Bir ülkeye gitmek kısa süreli tatiller için pasaport ve vizeyle mümkün olabilir. Fakat iş yaşamak, düzen kurmak, banka hesabı açmak ya da sağlık hizmetlerinden faydalanmaya gelince “oturum izni” adı verilen hukuki bir kavram devreye girer. Resmi dille, “bir yabancının belirli bir ülkede uzun süreli yaşama hakkı”dır. Halk arasında daha basit bir ifadeyle; “Kapınızı çalan postacının size Bulgaristan’da kalmanız için verdiği onay belgesi” gibidir.
Bulgaristan, Avrupa Birliği üyesi olmasına rağmen Schengen bölgesine tam entegrasyon sürecindedir. Bu da orada oturum izni almanın, gelecekte Schengen ülkelerine erişim için bir köprü olabileceği anlamına gelir. Kısacası, emekliler için bir yatırım değil, geleceğe atılan bir adım olarak düşünülebilir.
Başvurunun kalbinde emekli olduğunuzu ispatlamak vardır. Hukuki belgeler arasında en kritik olanı emeklilik belgesi (SGK veya emekli sandığı tarafından verilen resmi yazı). Bu belgeyi Bulgarca’ya yeminli tercüme ettirmek ve ardından “apostil” (uluslararası geçerlilik damgası) ile tasdik ettirmek gerekir.
Günlük hayatta şöyle özetlenebilir; “Emekli maaşı kartınızı göstermek yetmez, Bulgar memurunun anlayacağı dilde hazırlanmış resmi bir belge sunmalısınız.”
Oturum izninin kapısı, D tipi vize ile açılır. Hukuki ifadeyle, D tipi vize (90 günden uzun süre ülkede kalmaya izin veren vize türü) Bulgaristan’a yerleşmek isteyen herkesin ilk durağıdır.
Basitçe düşünün; D tipi vize olmadan oturum iznine geçiş mümkün olmaz. Belirtilen, önce uzun süreli giriş kartını almak, ardından kalıcı bileti satın almak gibidir.
Asıl odak emeklilerdir, ama yalnızca onlar başvuramaz. Kanunlar çerçevesinde şu gruplar da başvuruda bulunabilir:
Emekliler için süreç daha kolaydır çünkü devlet, düzenli maaşı bir güvence olarak görür. Yatırımcı ya da öğrenci için ek şartlar vardır, ama emeklilerin elindeki maaş belgesi, aslında bir nevi “pasaport kadar güçlü kanıt” rolünü üstlenir.
Her yolculuğun bir bavulu olur; Bulgaristan’a emeklilik göçü planlayanlar için de bavul belgelerden oluşur. Bu belgeler, Bulgar makamlarının gözünde “yeni hayatınızın sigortası” gibidir. Yanlış hazırlanmış ya da eksik bırakılmış bir evrak, süreci uzatır, hatta başvurunun reddine yol açabilir. Şimdi adım adım bu belgelerin ne anlama geldiğini ve halk arasında nasıl anlaşılması gerektiğini inceleyelim.
En temel evrak emeklilik belgesi. Hukuki olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu veya Emekli Sandığı tarafından verilen ve “kişinin düzenli maaş aldığına dair” resmi yazıdır. Halk arasında özetle: “Devletin artık seni çalışmaya gerek duymadan maaşla yaşatacağına dair garanti kâğıdı.”
Pasaport ise uluslararası kimliktir. En az 1 yıl geçerliliği olması şarttır. Biometrik fotoğraf (uluslararası ölçülere uygun vesikalık) da dosyayı tamamlar.
Küçük bir tavsiye; fotoğrafta yüz ifadeniz ciddi olsun, Bulgar bürokrasisi gülümseyen fotoğrafı pek sevmez.
Bulgar makamları emekli maaşını görmek ister, ama yalnızca belgeye bakmakla yetinmez. Banka hesap dökümü (hesapta belirli miktarda para bulunduğunu gösteren resmî belge) istenir.
2025 itibarıyla, genellikle aylık en az 500–600 Euro karşılığı miktarın hesapta bulunması beklenir. Bu, “orada yaşamını idame ettirebilirsin” demenin bürokratik yolu.
Bir benzetme yapalım. Tıpkı yolculuğa çıkarken cebinde yol parası olup olmadığının kontrol edilmesi gibi, Bulgar makamları da “bakiyen yeterli mi” sorusunu sorar.
Hiçbir devlet, ülkesine sorunlu geçmişi olan birini kalıcı misafir etmek istemez. Bu yüzden:
her başvuruda bulunmak zorundadır.
Bu belgelerin apostil (uluslararası resmi geçerlilik damgası) ve yeminli tercüme ile Bulgarca’ya çevrilmesi zorunludur. Halk dilinde “Türkçe yazılmış belgeyi, Bulgar memurunun anlayacağı dile çevrilmiş ve mühürle onaylanmış hale getirmek.”
Bir ülkede yaşamak istiyorsanız, önce nerede yaşayacağınızı göstermelisiniz. Bulgaristan, adres beyanı olmadan oturum hakkı vermez. Bunun için ;Kira kontratı (resmi imzalı, noter onaylı olmalı), ya da ev sahibi taahhütnamesi (ev sahibinin sizi evine kabul ettiğini belirten resmi yazı) gerekir.
Bu belge aslında şunu ifade eder: “Bu kişi sokakta yaşamayacak, kalacak yeri hazır.”
Son olarak, sağlık sigortası. Bu sigorta, “orada başınıza bir şey gelirse devlet bütçesini zorlamadan tedavi görebilirsiniz” demenin yoludur.
Genellikle 1 yıllık seyahat sağlık sigortası poliçesi başvuruda aranır. Fiyatlar yaşa ve sağlık durumuna göre değişir.
Sigorta, sadece yasal zorunluluk değil; gerçekten kritik. Yurt dışında hastane masrafları yüksek olabiliyor. Bir gün Varna’da sahilde yürürken ayağınız burkulsa, sigortasız olmanın ne kadar ağır maliyet çıkarabileceğini bir düşünün.
Bir yolculuğa çıkarken önce çantanızı hazırlar, sonra yola koyulursunuz. Bulgaristan’da emeklilik oturumuna giden süreç de tam böyledir. Çanta burada belgelerden oluşur, yolculuk ise bürokratik kapılardan geçerek devam eder. Gelin, adım adım bu serüveni birlikte yürüyelim.
İlk kapı D tipi vizedir (90 günden uzun kalışa izin veren vize). Bu olmadan oturum başvurusuna gidemezsiniz. Başvuru Türkiye’deki Bulgaristan konsolosluklarına yapılır.
Adımlar şöyle ilerler:
Halk arasında basitçe şöyle açıklanır. “D tipi vize olmadan oturumu unut, önce giriş biletini alman şart.”
D tipi vize ile Bulgaristan’a giriş yaptıktan sonra bazı kural ve sınırlamalar karşınıza çıkar:
Bu adımda zamanı kaybetmek, satrançta açılış hamlesinde hata yapmak gibidir; sonraki hamlelerinizin şansı azalır.
Artık dosyanızla Bulgaristan’daki Yabancılar Şubesine gitme zamanı gelir. Hukuki dille, “ülkede uzun süreli ikamet hakkı talebinin resmi makamlarca değerlendirilmesi”dir. Halk arasında özetle “Bulgar polisine burada yaşamak istediğini anlatma anı.”
Burada sizden:
Başvuru dosyanız teslim edilir ve genellikle 30 gün içinde sonuçlanır.
Başvuru kabul edildiğinde, size oturum kartı verilir (kimlik kartı boyutunda, Bulgaristan’da resmi kimlik yerine geçen belge). İlk verilen kart genellikle 6 ay – 1 yıl süreli olur.
Yenileme süreci de önemlidir:
İstatistiklere göre Bulgaristan’daki uzun süreli yabancı oturum izinlerinin %30’unu emekliler oluşturuyor. Yani siz bu süreci başarıyla tamamlarsanız, yalnız değilsiniz; yüzlerce Türk emekliyle aynı yoldan geçmiş olacaksınız.
Bulgaristan’da oturum izni almak, denize kıyısı olan bir şehirde ev kiralamak gibidir; önce kısa süreli bir kontrat yapılır, memnuniyet sağlanırsa uzatılır, yıllar geçtikçe kalıcı hâle gelir. Emekliler için bu süreç hem resmi bir zorunluluk hem de yeni bir hayata atılan güçlü bir adım anlamını taşır.
İlk başvurunuz onaylandığında, size verilen oturum izni genellikle 6 ay ile 1 yıl arasında değişir.
Bu kart cebinizde olduğunda artık Bulgaristan’da ev tutabilir, elektrik-su aboneliği açtırabilir, hatta cep telefonu hattı bile alabilirsiniz.
Oturum kartı süresi dolmadan en az 30 gün önce yenileme başvurusu yapılmalıdır. Belgeler yeniden istenir:
İlk başvuruda zorluk yaşansa da sonraki yenilemeler daha kolaydır. Belgeler hazır olduğunda, sürecin ortalama 15–30 gün içinde tamamlandığını söylemek mümkün.
Oturum izni olan bir emekli, Bulgaristan’da sağlık sistemine erişim hakkı kazanır. Özellikle uzun süreli oturumdan sonra devlet hastanelerinden düşük ücretle faydalanmak mümkün hale gelir.
Bunun dışında, Bulgaristan’ın AB üyesi olması büyük avantajdır:
Oturum kartı yalnızca Bulgaristan kapısını açmaz, aynı zamanda Avrupa’ya giden yolda yan cepleri de aralayan bir anahtar gibidir.
Bir başka önemli hak, aile birleşimidir. Hukuki terimle, “oturum sahibi kişinin yakın aile bireylerini de aynı haklardan yararlandırabilmesi”dir. Günlük yaşamda ise “Sen yerleştiğinde, eşin ve çocukların da senin yanında yasal olarak yaşayabilir.”
Emeklilik, aileyle birlikte daha anlamlıdır. Bu nedenle Bulgaristan’ın aile birleşimine izin vermesi, sürecin en insani taraflarından biri.
Her yazımızda olduğu gibi bu içerikte de yıllara dayanan tecrübemizle sizlere en güncel ve güvenilir bilgileri sunmaya özen gösterdik.
Bulgaristan’da oturum izni, vatandaşlık veya yatırım süreçleri hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen okuyucularımız için 2025 Bulgaristan Vatandaşlık Başvuru Şartları ve Bulgaristan’da Oturma ve Çalışma İzni Almak başlıklı yazılarımızı incelemenizi özellikle tavsiye ederiz.
Yeni bir yaşam planı yapıyorsanız ya da işiniz için profesyonel destek arıyorsanız, vakit kaybetmeden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bulgar makamları genellikle başvuran kişinin aylık en az 500–600 Euro karşılığı düzenli gelir göstermesini bekler. Belirtilen rakam, Bulgaristan’daki asgari geçim standartlarına uygun bir taban rakamdır. Ancak daha yüksek bir gelir belgelendiğinde başvuru daha güçlü görünür.
Evet. Oturum izni sahibi emekliler, Bulgaristan’da gayrimenkul satın alabilir. Özellikle ev ya da yazlık satın almak, sonraki oturum yenilemelerinde adres beyanı açısından avantaj sağlar. Ayrıca mülk sahibi olmak, aile birleşimi başvurularında da ek güven unsuru olarak değerlendirilir.
Bulgaristan Avrupa Birliği üyesidir, ancak henüz tam Schengen üyesi değildir. Yine de Bulgaristan oturum kartı olan kişiler, ilerleyen dönemde Schengen üyeliği tam olarak uygulandığında bu haktan yararlanabilecektir. Şimdilik yalnızca Bulgaristan içinde serbest ikamet hakkı vardır.
Türkiye’de D tipi vize başvurusu yaklaşık 30–45 gün sürer. Bulgaristan’a girişten sonra Yabancılar Şubesi’ne yapılan oturum başvurusu ise ortalama 30 gün içinde sonuçlanır. Yani baştan sona tüm sürecin 2–3 ay içinde tamamlanması beklenir.
Emekli oturumu, temelde yaşamak için verilir. Bu izinle çalışma hakkı otomatik olarak tanınmaz. Çalışmak isteyenlerin ayrıca çalışma izni başvurusu yapması gerekir. Ancak bazı emekliler, danışmanlık veya serbest meslek faaliyetleri için ek izin süreçlerine başvurabilmektedir.