Bulgaristan Oturum İzni Nasıl Alınır?

Bir yabancı ülkede yeni bir hayat kurma fikri, çoğu insan için hem heyecan verici hem de karmaşık bir yolculuktur. Hele ki konu Bulgaristan olduğunda, komşu kapısı olması nedeniyle birçok kişinin aklında aynı soru dolaşır: “Bulgaristan oturum izni nasıl alınır?” Bu izin, yalnızca pasaporta basılan bir mühürden ibaret değil; aslında eğitim, iş, aile birleşimi ya da yatırım gibi sebeplerle Bulgaristan’da uzun süreli yaşamanın resmî anahtarıdır.

Peki bu anahtara nasıl ulaşılır? Belgeler, randevular, yasal dayanaklar (yani başvurunun hangi gerekçeyle yapıldığı), süreler ve prosedürler adeta ince ince işlenmiş bir kilit sistemi gibidir. Kimi zaman 183 gün kuralı (senenin yarısını Bulgaristan’da geçirme şartı), kimi zaman da “D tipi vize” sürecinin detayları insanın aklını karıştırır. İşte bu yazıda, “Bulgaristan oturum izni nasıl alınır” sorusuna hem resmî kaynaklardan hem de pratik deneyimlerden süzülmüş cevaplar verilecek. Yolculuğa çıkmadan önce bir harita çizmek gibidir bu: adım adım neyle karşılaşacağını bilmek, kafadaki sis perdesini kaldırır.

İlk bakışta zor gibi görünen süreç, doğru rehberle ve küçük püf noktalarını bilerek aslında yönetilebilir hale gelir. Tıpkı karmaşık bir bulmacanın ipuçlarını çözerken birdenbire resmin ortaya çıkması gibi…

Bulgaristan Oturum İzni Nedir, Kimler Alabilir?

Oturum izni, kulağa kuru bir bürokratik kavram gibi gelse de aslında bir ülkede kalıcı nefes alma hakkı gibidir. Bulgaristan özelinde bu izin, kısa süreli turist vizelerinin ötesine geçip, gerçek anlamda o ülkenin gündelik yaşamına karışmayı sağlayan resmî belgedir. Bu izinle, kişi sadece sokaklarında gezmekle kalmaz; kira kontratı yapar, banka hesabı açar, çocuğunu okula kaydettirir. Bir bakıma kapının aralığından bakmaktan çıkıp, evin içine girmenin adı da denebilir.

“Kimler alabilir?” sorusu ise işin özüdür. Herkes başvurabilir gibi görünse de aslında başvurunun geçerli olması için yasaların öngördüğü bir dayanağın olması gerekir. Yani Bulgaristan devleti, “Neden burada yaşamak istiyorsun?” diye sorar ve cevabınız somut bir temele dayanmalıdır.

Evlilik, eğitim, köken, çalışma/şirket, yatırım – yasal dayanakların özeti

1. Evlilik yoluyla oturum izni
   Bulgaristan vatandaşıyla evlenen biri hem duygusal hem de hukuki bir bağ kurmuş olur. Evlilik akdi, devletin gözünde güçlü bir gerekçedir. Bu durumda oturum izni, aile birleşimi mantığıyla tanınır. Halk arasında “eş üzerinden oturum” denir.
2. Eğitim amacıyla
   Bulgaristan’da bir üniversiteye kabul almış öğrenciler için oturum izni, öğrenim hayatını sürdürebilmenin zorunlu parçasıdır. Diploma hayali kuran gençler için bu izin, tek başına bir belge olmaktan öte akademik yola açılan değerli bir bilet gibidir.
3. Köken bağı (Bulgaristan göçmeni aile geçmişi)
   Eğer anne, baba ya da büyükbaba gibi bir üst soydan Bulgaristan kökeni belgelenebiliyorsa, oturum izni için sağlam bir dayanak oluşur. Bu, “köklere dönüş” olarak da tanımlanır. Kimileri için hukuki bir hak olmasının ötesinde, aile hikâyesini yeniden yazma fırsatıdır.
4. Çalışma ya da şirket kurma
   Bulgaristan’da bir iş bulmuşsanız veya kendi şirketinizi kurmayı planlıyorsanız, oturum izninizin gerekçesi ekonomik faaliyet olur. Buradaki mantık basit: “Çalışarak ya da yatırım yaparak ülkeye katkı sağlıyorsan, burada yaşama hakkını da elde edebilirsin.”
5. Yatırım
   Daha büyük ölçekli düşünüldüğünde, gayrimenkul almak ya da belirli miktarda sermaye yatırmak da oturum izni için geçerli bir yoldur. Devlet, sermayeyi sadece bir para transferi olarak görmez; istihdam, ekonomik canlılık ve uzun vadeli bağlılık olarak değerlendirir.

“Yasal dayanak olmadan yapılan başvuru, sebebi olmayan bir dilekçe gibidir: okunur ama onaylanmaz.”

Oturum izni almak isteyenlerin öncelikle hangi dayanak üzerinden başvuracağını netleştirmesi gerekir. Bu, sürecin omurgasıdır. Evlilikten eğitime, kökenden yatırıma kadar her yol, farklı belgeler ve farklı prosedürlerle ilerler. Bir nevi aynı kapıya çıkan farklı patikalar gibidir bunlar. Kişinin hangi patikayı seçeceği hem kişisel durumuna hem de hedeflerine bağlıdır.

D Tipi Vize: Oturumun İlk Adımı

Her yolculuğun bir başlangıç noktası vardır; Bulgaristan’da uzun süre kalmanın ve oturum iznine ulaşmanın da ilk durağı D tipi vizedir. Bu vize, sıradan turist vizelerinden farklıdır. Adeta “ön kapıdan içeri girmeden önceki anahtar” gibi işlev görür. Çünkü Bulgaristan’da oturum izni başvurusunda bulunabilmek için önce bu uzun süreli vizeye sahip olmak gerekir.

D tipi vize olmadan oturum izni sürecini başlatmak, bir binanın temelini atmadan duvar örmeye çalışmaya benzer. Belki ilk bakışta mümkünmüş gibi görünür ama kısa sürede çöker.

Neden şart? 90 gün kuralı, tek giriş uyarısı

1. Neden şart?
   Bulgaristan kanunları, ülkeye uzun süreli yerleşim planlayan herkesin öncelikle D tipi vize almasını öngörür. Yani devlet, “Beni ziyaret etmeye gelmediysen, burada yaşamayı planlıyorsan önce bu vizeyi göster” der. Bu vize sayesinde başvurucu, oturum iznine giden resmî kapıyı aralamış olur.
2. 90 gün kuralı (yani 3 ay içinde başvuru yapma şartı)
   D tipi vize, alınır alınmaz süresiz bir hak tanımaz. Genellikle 6 ay geçerlidir fakat asıl kritik detay şudur: Bulgaristan’a giriş yaptıktan sonra 90 gün içinde oturum izni başvurusunu Göç İdaresi’ne (Migration Directorate) yapmak zorundasınız. Aksi halde vizeniz cebinizde olsa bile süreç donuklaşır. Bu kural, devletin “Geliyorsan planlı gel, bekletme” demesinin hukuki ifadesidir.
3. Tek giriş uyarısı
   D tipi vize çoğunlukla tek girişlidir. Yani bu vizeyle Bulgaristan’a girdikten sonra ülkeyi terk ederseniz, tekrar giriş yapamazsınız. Halk arasında “bir kez gir, çıkarsan yanar” diye özetlenir. Bu yüzden başvuranların seyahat planlarını dikkatlice yapması gerekir. Gerekli belgeler hazır değilken ülkeye girip çıkmak ciddi risk doğurur.

Bu aşamada yapılan en büyük hata, “Vizeyi aldım, artık rahatım” rehavetine kapılmaktır. Oysa asıl maraton, ülkeye girdikten sonra başlar.

D tipi vize tek başına bir kâğıt parçası olarak görülmez; oturum izninin önsözü, hikâyenin ilk paragrafı sayılır. 90 gün kuralını bilerek ve tek giriş detayıyla dikkatli hareket ederek, bu önsözün başarıyla tamamlanması gerekir.

Gerekli Belgeler (Tür Bazında Kontrollist)

Her resmi başvuru gibi Bulgaristan oturum izni de belgelerle örülü bir yolculuktur. Evraklar, bu sürecin tuğlalarıdır. Eksik bir tuğla olduğunda bina tamamlanmaz, hatta yıkılma riski doğar. Göç İdaresi masasına oturduğunuzda “dosyanız tam mı?” sorusunun cevabı, aslında tüm sürecin kaderini belirler.

Ortak evraklar

Ne amaçla başvurulursa başvurulsun (evlilik, eğitim, çalışma ya da yatırım), bazı belgeler herkes için ortaktır:

• Geçerli pasaport (en az 18 ay geçerliliği olmalı)
• D tipi vize (bir önceki aşamanın sonucu)
• Konaklama belgesi (kira kontratı, tapu ya da otelde kalındığına dair resmi kayıt – halk arasında “adres kâğıdı” diye bilinir)
• Mali yeterlilik kanıtı (banka hesap dökümü veya maaş bordrosu; devlet, “Burada yaşayacak gücün var mı?” diye bakar)
• Sağlık sigortası (yani bir rahatsızlık durumunda masrafları devlete yüklemeyeceğini gösteren poliçe)
• Adli sicil kaydı (temiz kâğıdı olarak bilinir)
• Biyometrik fotoğraf (en çok gözden kaçan detaylardan biri)

Bu belgeler, herkes için “ortak çerçeve” gibidir. Yani kim olursanız olun, dosyanız bu temel evraklarla başlar.

Özel durum ekleri

Bununla birlikte, başvuru sebebine göre dosyaya eklenmesi gereken özel belgeler vardır:

1. Öğrenciler için
• Bulgaristan’da kabul alınan üniversite ya da okuldan resmi kabul mektubu
• Eğitim süresince geçim masraflarını karşılayabileceğini gösteren ek mali belgeler

Öğrenciler için oturum izni, yalnızca eğitim yıllarıyla sınırlı olur; bu nedenle belgelerin her dönem yenilenmesi gerekir.

1. Evlilik yoluyla başvuranlar için
• Bulgar vatandaşıyla yapılmış evlilik cüzdanı (noter onaylı tercümesiyle birlikte)
• Eşin Bulgaristan’daki ikamet kaydı
• Eşin gelir veya konaklama durumunu gösteren belgeler

Halk arasında buna “eş üzerinden oturum” denir; ancak Göç İdaresi evliliğin sahte olmadığını anlamak için bazen detaylı mülakat bile yapabilir.

1. Şirket kuran veya çalışanlar için
• Çalışma sözleşmesi ya da şirket kuruluş belgeleri
• Vergi kayıtları (Bulgaristan’da vergi mükellefi olduğunuzu kanıtlamak için)
• Ticaret Sicil kaydı ve şirketin faaliyet raporları

Bu belgeler, “ekonomik katkı” gerekçesini güçlendiren en önemli taşlardır.

Küçük bir not: Belgeler yalnızca toplamakla bitmez, çoğu zaman apostil (uluslararası onay damgası) ve Bulgarca tercüme şartı aranır. Halk arasında bu durum “kâğıdı mühürlet, çevirt, yoksa geçmez” diye özetlenir.

Dosya hazırlığı ne kadar titiz yapılırsa süreç o kadar sorunsuz ilerler. Evrak listesi göz korkutabilir ama aslında bir kontrol listesi mantığıyla yaklaşıldığında, adım adım ilerlemek mümkündür.

Başvuru Süreci ve Zaman Çizelgesi

Bulgaristan oturum iznine giden yol, tıpkı bir satranç oyunu gibi stratejik adımlardan oluşur. Her hamlenin bir öncesi ve bir sonrası vardır. “Bugün randevu alayım, yarın kartımı cebime koyarım” diye düşünmek pek gerçekçi değil. Çünkü her aşama, devletin bürokratik ritmine göre ilerler.

Süreci kolay kavrayabilmek için bunu bir zaman çizelgesi gibi düşünmek daha faydalı olur. İşte o akış:

Randevu

Her şey konsolosluktan alınan randevu ile başlar. D tipi vizeye başvurmak için önce konsolosluk ekranından gün alırsınız. Yoğunluk dönemlerinde bu tarih haftalar sonrasına sarkabilir. Burada sabır ve planlama, en az belgeler kadar önemlidir.

D vize

Konsolosluğa dosyanızı teslim ettiğinizde süreç resmi olarak başlar. Ortalama inceleme süresi 30 ila 60 gün arasında değişir. Bu bekleyiş, çoğu aday için en stresli dönemdir. Çünkü konsolosluk, belgelerin doğruluğunu, yasal dayanağın geçerliliğini ve kişisel geçmişinizi titizlikle inceler.

Migration Directorate (Göç İdaresi)

D tipi vizeyle Bulgaristan’a giriş yaptıktan sonra 90 gün içinde Migration Directorate’e oturum başvurusunda bulunmanız gerekir. İşte işin gerçek maraton kısmı burada başlar. Göç İdaresi’nde:

• Evraklarınız detaylıca incelenir.
• Biyometrik verileriniz (parmak izi, fotoğraf) alınır.
• Adres kaydınız ve sigortanız kontrol edilir.

Halk arasında bu aşamaya “dosyanın terazisi” denir. Çünkü memur, belgelerinizin eksiksiz olup olmadığını tartar.

Kart süresi / teslimi

Başvurunuz onaylandığında, size verilen oturum kartı (kimlik formatında plastik kart) hazırlanır. İlk defa başvuranlara genellikle 1 yıllık kart verilir. Kartın hazırlanması 15–20 gün sürebilir. Yani başvuru günü “tamamdır” denmez, biraz daha sabredilir.

Kartınızı teslim aldığınız an, süreçteki en tatlı andır. Çünkü artık Bulgaristan’da yasal olarak uzun süreli kalış hakkına sahip olursunuz.

Bu aşamaları bir yolculuğa benzetirsek, randevu almak hazırlık, D vizesi almak pasaporta damga, Göç İdaresi maratonun en yorucu kısmı, kartı eline almak ise finiş çizgisinde madalya takmak gibidir.

Uzatma, 183 Gün Kuralı ve Kalıcı Oturuma Geçiş

Oturum kartını almak, hikâyenin son sayfası sayılmaz; tam tersine yeni bir bölüm açılır. Zamanı gelince uzatma dosyasını hazırlamak, 183 gün kuralını takvimde takip etmek ve ufukta görünen kalıcı oturum (süresiz ikamet) hedefi için plan kurmak gerekir. Kulağa kuru bir prosedür gibi gelmez; daha çok uzun bir yürüyüşte temponu korumaya benzer.

Yenileme zamanlaması, 183 gün açıklaması; 5 yıl sonrası yol haritası

1) Yenileme zamanlaması (uzatma başvurusu)

• Pencere: İlk kart çoğu durumda 1 yıl verilir. Uzatma başvurusu için güvenli aralık, kart bitiş tarihinden 60–90 gün önce dosyayı toparlamaktır.
• Kontrollist:
• Güncel konaklama kanıtı (kira kontratı/tapu – “adres kaydı”)
• Süregelen mali yeterlilik (hesap dökümü/maaş bordrosu)
• Sağlık sigortası poliçesi
• Başvuru gerekçene ait güncel kanıtlar:
• Öğrenci → kayıt/öğrenci belgesi
• Eş → aile birliği kanıtları
• Çalışma/şirket → sözleşme, vergi, faaliyet
• Ritüel: Göç İdaresi randevusu, biyometri, harçlar. Sonra bekleme dönemi.
• İpucu: Ajanda uygulamasına bitiş tarihini + hatırlatma koymak, en az belge kadar önemli; çünkü geciken dosya tüm planı aksatır.

2) 183 gün kuralı (yılda en az 183 gün ülkede bulunma şartı)

• Mantık: Uzun süreli ikamet için “burada yaşıyorum” iddiasının, takvim üzerinde somut karşılığı gerekir. 365 günün en az 183 günü Bulgaristan’da geçirilir.
• Pratik:
• Giriş-çıkış damgaları, kira ödemeleri, banka hareketleri; hepsi “fiilî ikamet”in ayak izleri.
• Uzatma sırasında memur, bu izlerin tutarlı olup olmadığına bakar.
• Takvim Oyunu: “Yurtdışı seyahatlerim uzun sürerse ne olur?” sorusuna kısa cevap: Seyahat planlarını 183 gün hedefini koruyacak biçimde bölmek en risksiz yöntem.

3) 5 yıl sonrası yol haritası (kalıcı oturum ve sonrası)

• Aşama 1 – 0→5 yıl:
• Kartı yıllık uzat, 183 gün kuralına uy, vergi/ adres/ sigorta düzenini sürdür.
• Her yıl “gerekçeni” güncel belgeyle desteklemeyi alışkanlık haline getir.
• Aşama 2 – 5. yıl eşiği:
• Kalıcı oturum (permanent residence) için başvuru zemini oluşur.
• Aranan iskelet: kesintisiz ikamet, kamu düzenine aykırı kayıt olmaması, geçim güvencesi. (Halk arasında: “Beş yılı doldur, düzenini göster, kalıcıya geç.”)
• Aşama 3 – Uzun vade:
• Kalıcı oturumdan sonra hedef büyür: yerel entegrasyon, dil, vergi ve toplumsal bağlar.
• Bazı başvuranlar ileride vatandaşlık yolunu araştırır; burada kan bağı, dil ve süre şartları farklı başlıklarda incelenir.

“İkamet, takvimle yapılan bir sözleşme gibidir; her sayfa yaşanmışlık ister.”

Mikro strateji önerileri

• Belge Döngüsü: Sigorta, kira, sözleşme gibi dökümanları dijital klasörlerde ay/yıl bazlı düzenle.
• Seyahat Planı: Yıllık takvimde Türkiye ve diğer ülke seyahatlerini, 183 gün hedefini bozmayacak şekilde grupla.
• Vergi ve Banka İzleri: Düzenli ödeme, düzenli hareket… Göç İdaresi için bunlar bir tür “ritim tutucu”.
• Kanıt Güncelle: Öğrenciysen yeni dönem kaydını, çalışansan yıllık sözleşme/maaş bordrosunu, eş üzerinden devam ediyorsan ortak yaşam kanıtlarını tazele.

Kısa özet – Yol haritası tek bakışta

1. Yıl 1: Kartı al, 183 günü yakala, dosya düzenini kur.
2. Yıl 2–4: Aynı ritmi koru; her uzatma öncesi 60–90 gün hazırlık.
3. Yıl 5: Kalıcı oturum başvurusuna zemin; ikamet izlerinin tutarlılığına odaklan.
4. Sonrası: Uzun vadeli yaşam planı, entegrasyon, gerekirse vatandaşlık seçenekleri.

Bu süreç, tek sprintlik bir koşu olmaz; uzun bir parkur. Adımlar düzenli, nefes kontrollü, gözler finiş çizgisinde… Kalıcı oturum tam da o çizgide bekler.

Bulgaristan’da oturum izni, vize süreçleri ya da şirket kuruluşu gibi konular yalnızca prosedür değil; doğru strateji ve deneyim gerektiren adımlardır. Bu yazıda paylaştığımız bilgiler, Kuvars Avukatlık ve Danışmanlık’ın yıllara dayanan tecrübesinin bir yansımasıdır. Daha fazla bilgi edinmek isterseniz “Bulgaristan'da Oturma ve Çalışma İzni Almak: Avukatla Süreci Kolaylaştırın” ve “Bulgaristan'da Oturum İzni Almanın Kolay Yolları” başlıklı yazılarımız da ilginizi çekebilir.

Kuvars Avukatlık ve Danışmanlık olarak Bulgaristan’da; vize işlemleri, yatırım danışmanlığı, hukuki hizmetler, şirket kurulumu ve muhasebe, Türk avukat desteği gibi alanlarda kapsamlı çözümler sunuyoruz. Eğer siz de süreçlerinizi hızlandırmak, riskleri en aza indirmek ve güvenle ilerlemek istiyorsanız, şimdi bizimle iletişime geçin.

Sık Sorulan Sorular

Bulgaristan oturum izni ile Schengen ülkelerine seyahat edebilir miyim?

Hayır. Bulgaristan henüz Schengen Bölgesi’nde tam uygulamaya geçmediği için oturum izni kartı, Schengen ülkelerine serbest dolaşım hakkı tanımaz. Ancak Bulgaristan oturum kartı ile Romanya ve bazı komşu ülkelerde kısa süreli kolay geçiş avantajı olabilmektedir. Yine de asıl kural, Schengen vizesi ayrı alınmalıdır.

Bulgaristan oturum kartı kaç defa yenilenebilir?

Kart, her yıl (ya da başvuru sebebine göre 1–3 yıl arası) yenilenebilir. Pratikte “sınırsız kez” yenileme imkânı vardır; ancak şartlarınızı (183 gün ikamet, gelir, sigorta vb.) her seferinde kanıtlamanız gerekir. 5 yıl düzenli yenileme sonrasında kalıcı oturum (permanent residence) hakkı gündeme gelir.

Oturum izni başvurusu reddedilirse itiraz hakkım var mı?

Evet. Red kararı alındığında genellikle gerekçeler yazılı şekilde bildirilir. Başvuran, 14 gün içinde Bulgaristan’da yetkili mahkemeye veya ilgili idareye itiraz hakkına sahiptir. Bu noktada avukat desteği almak sürecin sağlıklı ilerlemesini kolaylaştırır.

Bulgaristan oturum izni ile ailemi yanıma getirebilir miyim?

Evet. Oturum izni olan kişi, eşi ve 18 yaş altındaki çocukları için aile birleşimi kapsamında başvuru yapabilir. Bunun için evlilik cüzdanı, çocukların doğum belgeleri ve aile bağını kanıtlayan diğer evraklar istenir. Halk arasında buna “eş ve çocuk üzerinden ek oturum” denir.

Bulgaristan oturum kartı kaybolursa ne yapılmalı?

Kart kaybolduğunda en kısa sürede polis merkezine kayıp bildirimi yapılır ve tutanak alınır. Sonrasında Göç İdaresi’ne başvurarak yenileme süreci başlatılır. Yeni kart hazırlanırken geçici bir belge verilebilir; bu belgeyle ülkede kalışınız yasal güvence altına alınır.